ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 26 ਦਸੰਬਰ 2022 – ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਬਿਊਰੋ (ਸੀਬੀਆਈ) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੇਣੂਗੋਪਾਲ ਧੂਤ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਆਈਸੀਆਈਸੀਆਈ ਬੈਂਕ ਲੋਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਆਈਸੀਆਈਸੀਆਈ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਐਮਡੀ ਚੰਦਾ ਕੋਚਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀਪਕ ਕੋਚਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 3 ਦਿਨਾਂ (24 ਤੋਂ 26 ਦਸੰਬਰ) ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਚੰਦਾ ਕੋਚਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ICICI ਬੈਂਕ ਦਾ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਜ਼ੇ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2012 ਵਿੱਚ, ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਛੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਬਕਾਏ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮੁੜਵਿੱਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ 1,730 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਐਡਜਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ 2012 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ 3250 ਕਰੋੜ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚੋਂ 2810 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਲਗਭਗ 86%) ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਮੂਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਜੂਨ 2017 ਵਿੱਚ ਐਨਪੀਏ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਐਨਪੀਏ ਘੋਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਚੰਦਾ ਕੋਚਰ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚੰਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਾਂ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਈਡੀ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਸੀ ਅਤੇ ਈਡੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਸੀਬੀਆਈ ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਵਕੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਵੀਐਨ ਧੂਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ, ‘ਜੇਕਰ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕੋਚਰ ਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ।’
ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਆਈਸੀਆਈਸੀਆਈ ਬੈਂਕ ਦੋਵਾਂ ਫਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਵੱਲੋਂ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ 2016 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਰਬੀਆਈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਮਾਰਚ 2018 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਸਲ-ਬਲੋਅਰ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ।
ਉੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕੀਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਪਾਸੇ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸੇ ਮਹੀਨੇ ਬੈਂਕ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਚੰਦਾ ਕੋਚਰ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ‘ਚ ਚੰਦਾ ਦੀ ਕਥਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੇ ਵੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 24 ਜਨਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ।
ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਵੇਣੂਗੋਪਾਲ ਧੂਤ, ਚੰਦਾ ਕੋਚਰ, ਦੀਪਕ ਕੋਚਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨੂਪਾਵਰ ਰੀਨਿਊਏਬਲਜ਼, ਸੁਪਰੀਮ ਐਨਰਜੀ, ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧਿਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼, ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਈਪੀਸੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਰਜ਼ਾ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਜਨਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ, ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਨੇ ਕੋਚਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ 78 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਕੁਰਕ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਈ ਦੌਰ ਦੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀਪਕ ਕੋਚਰ ਨੂੰ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਰੋਕੂ ਕਾਨੂੰਨ (ਪੀਐਮਐਲਏ) ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ।
ਵੇਣੂਗੋਪਾਲ ਧੂਤ (71) ਦਾ ਜਨਮ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰੀ ਵਜੋਂ ਹੈ। ਫੋਰਬਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2015 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਕੁੱਲ ਜਾਇਦਾਦ $1.19 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦਾ 61ਵਾਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ 1190ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਵੀਡੀਓਕਾਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
