ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, 4 ਜਨਵਰੀ 2023 – ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਤੇ 2 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਰਾਇਣਪੁਰ ਤੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨਰਾਇਣਪੁਰ ਦੇ ਐਸਪੀ ਨੂੰ ਕੁੱਟਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਆਈਆਂ। ਫੁਟੇਜ ‘ਚ ਐੱਸਪੀ ਦੌੜਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸਮੇਤ ਭੀੜ ਉਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।
ਦਰਅਸਲ, ਪੂਰਾ ਮਾਮਲਾ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ‘ਚ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝੜਪ ਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਈ ਭੀੜ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਭੰਨਤੋੜ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਕਰਾਅ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਭੀੜ ਨੇ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਸਪੀ ਦਾ ਸਿਰ ਭੰਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਹੰਗਾਮੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭੀੜ ਐਸਪੀ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
- ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਇਆ
- ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ
- ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ
ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ-ਜਨਜਾਤੀ (ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ) ਐਕਟ 1989 ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ‘ਤੇ ਐਫਆਈਆਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਲਈ ਅਗਾਊਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਸੀਆਰਪੀਸੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 438 ਤਹਿਤ ਵੀ ਅਗਾਊਂ ਜ਼ਮਾਨਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।
ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਦਾਲਤ ਹੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੇਸ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 18-ਏ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਨਾਲ ਹੀ, ਸਿਰਫ ਅਦਾਲਤ ਹੀ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ, ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਯਾਨੀ ਜਦੋਂ ਮਾਮਲਾ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਤੈਅ ਹੈ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਾਰਾਇਣਪੁਰ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ‘ਚ ਪੁਲਸ ਭੀੜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਭੀੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਡੰਡੇ ਸਨ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਪੁਲਿਸ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਭੀੜ ਹਮਲਾਵਰ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਪੁਲਸ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭੱਜਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 10 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਲਈ 2023 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ। ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 90 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 29 ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ (ਐਸਟੀ) ਲਈ ਰਾਖਵੀਆਂ ਹਨ। ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਇਕ ਤਿਹਾਈ ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਤੈਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਝੱਲਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੇਗੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨਾਰਾਜ਼ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਰਾਇਣਪੁਰ ‘ਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਝਗੜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਥਿਤ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਕੁਝ ਲੋਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਗੋਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝਗੜਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾ ਕੇ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕ ਗਈ।
ਭੀੜ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਚਰਚ ਵਿਚ ਭੰਨਤੋੜ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਪੁਲੀਸ ਸਥਿਤੀ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਪੁੱਜੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਨਰਾਇਣਪੁਰ ਦੇ ਐਸਪੀ ਦਾ ਸਿਰ ਫੱਟ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਬਾਇਲੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝੜਪ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਨੇ ਅੰਡੇਕਾ ਥਾਣੇ ਦੇ ਟੀਆਈ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਗਰ ਨਾਰਾਇਣਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਈਜੀ ਸੁੰਦਰਰਾਜ ਪੀ ਸਮੇਤ 4 ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਕੋਂਡਗਾਓਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੀਕ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਰਾਇਣਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਾਹੌਲ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਝੜਪਾਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 18 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ‘ਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਣਾਅ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
