ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 – ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਆਨੰਦ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਨੌਕਰੀ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਈਪੀਐਫਓ ਵੱਲੋਂ ਨਿਯਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ, ਨੌਕਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਾਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੀਐਫ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੇ ਪੀਐਫ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਮੂਲ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਡੀਏ ਦਾ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੀਐਫ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਪੂਰਾ ਹਿੱਸਾ ਈਪੀਐਫ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਈਪੀਐਫਓ ਦਾ 8.33% ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ (ਈਪੀਐਸ) ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 3.67% ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਈਪੀਐਫ ਯੋਗਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਈਪੀਐਫਓ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 9 ਸਾਲ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵੀ 10 ਸਾਲ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਮਿਆਦ 9 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 9 ਸਾਲ ਹੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕੁੱਲ ਸੇਵਾ ਦੀ ਮਿਆਦ 10 ਸਾਲ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਵੋਗੇ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ UAN ਨੰਬਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਕੁੱਲ ਕਾਰਜਕਾਲ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇੱਕ UAN ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਨੌਕਰੀ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਤੁਹਾਡਾ EPFO UAN ਉਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ PF ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਉਸੇ UAN ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਦੋ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇੰਪਲਾਈਜ਼ ਪ੍ਰੋਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੀ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨਵੀਂ ਨੌਕਰੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ (EPFO) ਨੇ ਅਗਸਤ 2022 ਵਿੱਚ 16.94 ਲੱਖ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਅਗਸਤ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 14.4 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਖਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਿਯਮਤ ਤਨਖ਼ਾਹ (ਪੇਰੋਲ) ‘ਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਆਰਜ਼ੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਗਸਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਲ 16.94 ਲੱਖ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਲਗਭਗ 9.87 ਲੱਖ ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਈ.ਪੀ.ਐੱਫ.ਓ. ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਹਨ।
ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਗਸਤ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ 9.87 ਲੱਖ ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 58.32 ਫੀਸਦੀ 18 ਤੋਂ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਭਗ 7.07 ਲੱਖ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਪਰ EPFO ਅਧੀਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਆਪਣੇ ਖਾਤਿਆਂ ਤੋਂ ਅੰਤਿਮ ਨਿਕਾਸੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫੰਡ ਪਿਛਲੇ ਪੀਐਫ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਸਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ!
