ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 – ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ‘ਤੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬੱਸਾਂ ਜਾਂ ਈ-ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ ? ਇਸ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਸੰਬਰ 2021 ਤੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ 40 ਈ-ਬੱਸਾਂ ਨੇ ਡੀਜ਼ਲ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ CO2 ਨਿਕਾਸੀ ਵਿੱਚ 19.06 ਲੱਖ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਕਮੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ 6.08 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਯਾਨੀ ਇਹ ਬੱਸਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਰ ਹਨ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅੰਡਰਟੇਕਿੰਗ (ਸੀਟੀਯੂ) ਨੇ ਮਾਰਚ 2023 ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ 40 ਈ-ਬੱਸਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਪਹਿਲੀਆਂ 40 ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 11 ਬੱਸਾਂ ਨਵੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ। ਦਸੰਬਰ-ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬੱਸਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਨਵੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ 40 ਹੋਰ ਬੱਸਾਂ ਚੱਲੀਆਂ। ਹੁਣ 80 ਹੋਰ ਬੱਸਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਲ 2027-28 ਤੱਕ, ਸੀਟੀਯੂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਡੀਜ਼ਲ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਸਿਟੀ ਰੂਟਾਂ ‘ਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ‘ਤੇ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
40 ਈ-ਬੱਸਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ….
- 36,10,120 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ
- 7,22,024 ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਈ
-19,06,143 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਘਟੀ
ਹਰੇਕ ਬੱਸ ਨਾਲ
- 90,253 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚੱਲੀ
- 18,050 ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਬਚਿਆ
- ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ 47,653 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਘਟਿਆ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਹਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੱਛ ਹਵਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਈਵੀ ਨੀਤੀ ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਹੀ ਨੋਟੀਫਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਈਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਈਵੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਤੋਂ ਪੈਟਰੋਲ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮਾਂ ‘ਤੇ ਕਰੀਬ 16 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
