ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 25 ਜੁਲਾਈ 2023 – ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਮੀ (ਹੁੰਮਸ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਬਾਹਰ ਦੀ ਨਮੀ ਸਰੀਰ ‘ਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਸੋਖ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਮੀ ਓਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,,,,,ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ, ਨਦੀਆਂ-ਨਾਲਿਆਂ, ਸਮੁੰਦਰ ਜਾਂ ਝੀਲਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਭਾਫ਼ ਬਣ ਕੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਮੀ (ਹੁੰਮਸ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਭਾਫ਼ ਵਾਲੀ ਹਵਾ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਨਮੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਗਰਮ ਸਥਾਨ ਠੰਡੇ ਸਥਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ, ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਫ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਮੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ, “ਧੱਫੜ, ਖੁਜਲੀ, ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ, ਬੁਖ਼ਾਰ, ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਖੰਘ, ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਫੰਗਲ ਦੀ ਲਾਗ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਜ਼ਖਮ ਭਰਨ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਣਾ।
ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਸਾਧਾਰਨ ਉਪਾਅ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬਿਮਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜਿਵੇਂ-
- ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲਓ
- ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ
- ਬੁਖਾਰ, ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਗਲੇ ਵਿਚ ਖਰਾਸ਼ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਠੰਡੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾ ਖਾਓ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੀਓ
- ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼ ਜਾਂ ਖੰਘ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਗਾਰਗਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ
- ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਕਰੋ
- ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੀਓ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿਆਸ ਨਾ ਵੀ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਵੀ ਦਿਨ ਭਰ 8 ਤੋਂ 10 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੇ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਹਨ ਜੋ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਨ ਭਰ ਸਰੀਰ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਚਮੜੀ, ਜਿਗਰ, ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਸਾਦਾ ਜਾਂ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮੈਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਚਾਹੇ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਖਾਓ ਜਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ, ਹਮੇਸ਼ਾ 1 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਜੇ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਗਲੇ ‘ਚ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਦੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਓ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਚਨ ਰਸ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਪਾਚਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪਾਚਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸੌਣ ਤੋਂ ਇਕ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਰਲ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀ ਸਕਦੇ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿਆਸ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ 3 ਉਪਾਅ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ।
- ਫੈਨਿਲ ਦੇ ਬੀਜ: ਫੈਨਿਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲਾਗ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਧੀ: ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਸੌਂਫ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਿਨ ਵਿਚ 3-4 ਵਾਰ ਇਕ ਕੱਪ ਪੀਓ। - ਤੁਲਸੀ : ਤੁਲਸੀ ਵਿੱਚ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਠੰਡਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਵਿਧੀ : ਤੁਲਸੀ ਦੀਆਂ 5-6 ਪੱਤੀਆਂ ਲਓ। ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਓ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 15 ਮਿੰਟ ਲਈ ਘੱਟ ਅੱਗ ‘ਤੇ ਗਰਮ ਕਰਨ ਦਿਓ। ਇਸ ਨੂੰ ਛਾਣ ਕੇ ਕੱਪ ‘ਚ ਪਾ ਕੇ ਠੰਡਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਪੀ ਲਓ। - ਗਿਲੋਏ ਜੂਸ : ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਪਾਵਰ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਧੀ: ਗਿਲੋਏ ਦਾ ਜੂਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਚੱਮਚ ਗਿਲੋਏ ਦਾ ਰਸ ਬਰਾਬਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੀਓ।
ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਸਵਾਲ ਅਕਸਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਵੀ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, 20 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ 70 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 2.1 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 80 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 2.4 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
