ਮੋਹਾਲੀ 26 ਜਨਵਰੀ 2024 – ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਆਈ.ਏ.ਐਸ. ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਫੌਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹਨ। ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਚੰਦਰਜਯੋਤੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਸੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 1 ਸਾਲ ਦਾ ਬ੍ਰੇਕ ਲਿਆ ਅਤੇ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ। ਆਈਏਐਸ ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜੀਵਨੀ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝੋ।
ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਆਈਏਐਸ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ:
ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਹੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਹ ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਹ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਰਨਲ ਦਲਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਰਿਟਾਇਰਡ ਆਰਮੀ ਰੇਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਹੈ। ਕਰਨਲ ਮੀਨਾ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਗ੍ਰਹਿਣੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰਜੀਹ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ। ਦੋਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਰ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਉਹ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਪੜਾਈ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਏਪੀਜੇ ਸਕੂਲ ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ 10ਵੀਂ ਦੀ ਬੋਰਡ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸੀਜੀਪੀਏ 10 ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਭਵਨ ਵਿਦਿਆਲਿਆ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 12ਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 95.4% ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2018 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸੀਜੀਪੀਏ 7.75 ਸੀ।
ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ 1 ਸਾਲ ਦਾ ਬ੍ਰੇਕ ਲਿਆ। ਜੂਨ 2018 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਯੂ.ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਵਿਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਟੀਚੇ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਅਜਿਹੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ।
ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਸਿਰਫ਼ 22 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਈਏਐਸ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣ ਗਈ (ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੀ ਆਈਏਐਸ ਅਫ਼ਸਰ)। ਤਿਆਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 1-2 ਘੰਟੇ ਅਖਬਾਰ ਪੜ੍ਹਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨੋਟਸ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੌਕ ਟੈਸਟ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਰੀਵੀਜ਼ਨ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ।
ਚੰਦਰਜੋਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਗਸਤ 2020 ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਤੱਕ ਮਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਫਸਰ ਸਿਖਲਾਈ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ ਸਕੱਤਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਰਹੀ।
ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਕੇਡਰ ਦੀ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ।
ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿੱਚ ਉਪ ਮੰਡਲ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੁਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਐਸਡੀਐਮ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਹੈ।
