ਚੀਨ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ‘ਚ ਉਤਾਰਿਆ ਸੁਪਰ ਕੈਰੀਅਰ ਜੰਗੀ ਬੇੜਾ

• ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਜਿਹੀ ਤਾਕਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 30 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 – ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੁਪਰ ਕੈਰੀਅਰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹੈ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬਣਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਫੁਜਿਆਨ (Fujian) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨੀ ਸੂਬੇ ਫੁਜਿਆਨ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੈਟੋਬਾਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੈ।

ਫੁਜਿਆਨ ਸੁਪਰਕੈਰੀਅਰ ਟਾਈਪ-03 ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਪਨ 71,875 ਟਨ ਹੈ। ਇਸ 316 ਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਬੀਮ 249 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਕੈਟੋਬਾਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਗੁਲੇਲ ਵਰਗੀ ਤਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਟੇਕ ਆਫ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਲੈਂਡ ਕਰਨਗੇ।

ਇਹ ਚੀਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਜੰਗੀ ਬੇੜਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਟੇਕਆਫ ਅਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਲਈ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਛੋਟੇ ਰਨਵੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਤਾਜ਼ਾ ਤਸਵੀਰਾਂ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਂਟ ਵਰਗੀ ਬਣਤਰ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ 2018 ਤੋਂ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਨੇੜੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਜਿਆਂਗਨਾਨ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਇਹ ਜੰਗੀ ਬੇੜਾ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਲਈ HQ-10 ਛੋਟੀ ਰੇਂਜ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ-ਤੋਂ-ਹਵਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ 30 mm H/PJ-11 ਆਟੋਕੈਨਨ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਰਾਡਾਰ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਆਇਤਾਕਾਰ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਹ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟਾਰਗੇਟ ਨੂੰ ਲਾਕ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਇਸ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ J-15B ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੈਕਸਟ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਫਾਈਟਰ ਜੇ-35 ਨੂੰ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇ-15ਡੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਜੰਗੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਚੀਨ ਇਸ ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ‘ਤੇ KJ-600 AEWC ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰੇਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ‘ਚ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰ ਸਕੇ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਫੂਜੀਆ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ‘ਤੇ Z-8/18 ਯੂਟੀਲਿਟੀ ਅਤੇ ASW ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਵੇਂ ਜ਼ੈੱਡ-20 ਮੀਡੀਅਮ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਜੂਨ 2022 ‘ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਚੀਨ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ‘ਚ ਲਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ‘ਚ ਡੇਢ ਸਾਲ ਹੋਰ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹਾ ਉਦੋਂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਪਲੈਨੇਟ ਲੈਬਜ਼ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀਆਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਫੋਟੋਆਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਹ ਜੰਗੀ ਬੇੜਾ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ-ਨੇਵੀ (PLAN) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਚੀਨ ਦੇ ਇਸ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚੀਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖਿੱਤੇ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਕੋਲ ਜੰਗੀ ਬੇੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰਜ਼ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਯੂਐਸ ਨੇਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਨੰਬਰ ਇੱਕ ਜਲ ਸੈਨਾ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 11 ਪਰਮਾਣੂ ਈਂਧਨ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕੋਲ 9 ਐਮਫੀਬੀਅਸ ਅਸਾਲਟ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਹਨ। ਜਿਸ ‘ਤੇ ਅਟੈਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਅਤੇ ਵਰਟੀਕਲ ਟੇਕਆਫ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ‘ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਂਦੇ ਦੇਖ ਚੀਨ ਨੇ ਨਵੇਂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਛੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ। ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭਰਪੂਰ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼ਿਕਾਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਹਵਾਈ ਪੱਟੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫੌਜੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਚੀਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਮਾਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।