ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 7 ਜੁਲਾਈ 2024 – ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧੋਨੀ ਅੱਜ 43 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਕੇਕ ਕੱਟ ਕੇ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸਾਕਸ਼ੀ ਧੋਨੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ।
7 ਜੁਲਾਈ, 1983 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਧੋਨੀ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਪਰ ਆਈਪੀਐਲ ਖੇਡਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਧੋਨੀ ਇਕੱਲੇ ਅਜਿਹੇ ਕਪਤਾਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਪਤਾਨੀ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 3 ICC ਟਰਾਫੀਆਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਅੱਜ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹੈ।
29 ਜੂਨ ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੋਹਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ। ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਧੋਨੀ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ‘ਚ 17 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਫਾਰਮੈਟ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
11 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2008 ਨੂੰ, ਧੋਨੀ ਨੇ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ। 3 ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਇਹ ਸੀਰੀਜ਼ 1-1 ਨਾਲ ਡਰਾਅ ਰਹੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਖ਼ਰੀ ਟੈਸਟ 26 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿੱਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੇਡਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੈਚ ਡਰਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਧੋਨੀ ਨੇ ਇਸ ਫਾਰਮੈਟ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 27 ਟੈਸਟ ਜਿੱਤੇ। ਉਹ ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਟੈਸਟ ਕਪਤਾਨ ਹਨ। 2 ਦਸੰਬਰ 2005 ਨੂੰ, ਧੋਨੀ ਨੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਟੈਸਟ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ‘ਚ ਉਸ ਨੇ 30 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। 2013 ‘ਚ ਉਸ ਨੇ ਇਸੇ ਮੈਦਾਨ ‘ਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਖਿਲਾਫ 224 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ। ਜੋ ਕਿ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਵਜੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ 90 ਟੈਸਟਾਂ ‘ਚ 4876 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ।
2007 ਵਿੱਚ, ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਟੀ-20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੀਨੀਅਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਭੇਜਿਆ। ਯੁਵਾ ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਕਮਾਨ ਐਮਐਸ ਧੋਨੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਟੀਮ ਦੀ ਚੰਗੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਟਰਾਫੀ ਵੀ ਜਿੱਤੀ।
ਧੋਨੀ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2016 ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਟੀਮ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਤੋਂ ਹਾਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ 2016 ‘ਚ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਖਿਲਾਫ ਟੀ-20 ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 72 ਟੀ-20 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟਿਆ ਹੈ। ਰੋਹਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ 61 ਟੀ-20 ਵਿੱਚ ਕਪਤਾਨੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।
2007 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਾਹੁਲ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਨੇ ਇਸ ਫਾਰਮੈਟ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਧੋਨੀ ਨੂੰ ਵਨਡੇ ਫਾਰਮੈਟ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵੀ ਮਿਲੀ। ਧੋਨੀ ਨੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ‘ਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਖਿਲਾਫ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਨਡੇ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ।
ਧੋਨੀ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ ਨੇ 2011 ਵਨਡੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ 28 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵਨਡੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਆਈਸੀਸੀ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ। ਧੋਨੀ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2013 ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਵੀ ਦਿਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਆਖਰੀ ਆਈਸੀਸੀ ਖਿਤਾਬ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। 2016 ‘ਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਖਿਲਾਫ ਵਨਡੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੋਨੀ ਨੇ ਤਿੰਨੋਂ ਫਾਰਮੈਟਾਂ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਐਮਐਸ ਧੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ 3 ਆਈਸੀਸੀ ਖ਼ਿਤਾਬ ਦਿਵਾਏ, ਸਗੋਂ ਆਈਪੀਐਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ 226 ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਐਸਕੇ ਅਤੇ ਆਰਪੀਐਸ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ‘ਚ ਚੇਨਈ ਨੇ 5 ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤੇ। 2024 ਆਈਪੀਐਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਧੋਨੀ ਨੇ ਸੀਐਸਕੇ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵੀ ਰੁਤੁਰਾਜ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।
ਧੋਨੀ ਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ, 2011 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਅਤੇ 2013 ਵਿੱਚ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ ਜਿੱਤੀ। ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਰਿਕੀ ਪੋਂਟਿੰਗ ਨੇ 4 ਆਈਸੀਸੀ ਟਰਾਫੀਆਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
10,000 ਵਨਡੇ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਇਕਲੌਤਾ ਭਾਰਤੀ ਵਿਕਟਕੀਪਰ: ਧੋਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਲਈ 10,599 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਹੁਲ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਨੇ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਲਈ 2300 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ।
ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਨਡੇ ਸਕੋਰ: ਧੋਨੀ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਕਟਕੀਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 183 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ। ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਕੋਰ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਵਿੰਟਨ ਡੀ ਕਾਕ ਨੇ 178 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।
