ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 31 ਅਕਤੂਬਰ 2024 – ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਖਟਾਸ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਹੁਣ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਆਪਣੀ ਸਾਲਾਨਾ ਖਤਰੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਤਥਾਕਥਿਤ ਰਾਜ-ਪ੍ਰਯੋਜਿਤ ਹੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਜਾਸੂਸੀ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਦੇ ਦੋ-ਸਾਲਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਈਬਰ ਥ੍ਰੇਟ ਅਸੈਸਮੈਂਟ (NCTA) ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਾਪਨਾ (CSE) ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਸਾਈਬਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸਾਈਬਰ ਖਤਰੇ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਵਧੇਗੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਸਾਡਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਰਮਿਆਨ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਕਾਰਨ ਕੈਨੇਡਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰਡ ਸਾਈਬਰ ਖਤਰੇ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚੀਨ, ਰੂਸ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ “ਰਾਜ ਵਿਰੋਧੀ” ਵਜੋਂ ਵੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ‘ਸਾਈਬਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ’ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਗਲੋਬਲ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕੇਂਦਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ, ਸਾਈਬਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕੈਨੇਡਾ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।” ਗੌਰਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਪੰਜ ਹੋਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2023 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਵਿਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਜਾਂਚ ਵਿਚ “ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ” ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਵੱਲੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ‘ਤੇ ਨਿੱਝਰ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਓਟਾਵਾ ਵਿਚਾਲੇ ਸਬੰਧ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਖੁਦ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਟਰੂਡੋ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਸਕ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ” ਵਜੋਂ ਲੇਬਲ ਦੇ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਜਦੋਂ ਉਭਰਦੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਸਾਈਬਰ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਖਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਾਈਬਰ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।” ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਅਸੀਂ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਈਬਰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੈਨੇਡਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਈਬਰ ਖਤਰਾ ਸਰਗਰਮੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।”
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਟਰੂਡੋ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਟਰੂਡੋ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ,“ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ 2025-26 ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਈਬਰ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਿੱਚ ਚੀਨ, ਰੂਸ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ।
