ਮਣੀਪੁਰ, 21 ਦਸੰਬਰ 2024 – ਮਣੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ 600 ਦਿਨ ਪੂਰੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ 600 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਕੋਈ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਮੈਤਈ-ਕੁਕੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ-ਥੋੜ੍ਹੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਵੀ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਲਗਾਤਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਫੌਜ ਦਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਰਗਾ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ‘ਕਲੀਨ’ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਫੌਜ ਸਰਚ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸਮਾਜਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲੀਹ ‘ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਣੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਅਸਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 30 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖੇਪ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਖਾੜਕੂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਡਰ ਵੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਫੌਜ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਬਫਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਪਿਛਲੇ ਡੇਢ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜਾਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ 288 ਕੰਪਨੀਆਂ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਇਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਫ਼ੌਜੀ ਹਨ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਫੌਜ ਨੇ ਏਕੇ-47 ਸੀਰੀਜ਼ ਦੀਆਂ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਈਫਲਾਂ, 7.62 ਐਮਐਮ ਐਸਐਲਆਰ ਰਾਈਫਲ, 5.5 ਐਮਐਮ ਦੀ ਇੰਸਾਸ ਰਾਈਫਲ, ਪੁਆਇੰਟ 22 ਰਾਈਫਲ, ਪੁਆਇੰਟ 303 ਰਾਈਫਲ, 9 ਐਮਐਮ ਪਿਸਟਲ, ਪੌਂਪੇਈ ਬੰਦੂਕ, ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਲੋ ਆਈ.ਈ.ਡੀ. ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੰਨੇ ਹਥਿਆਰ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਫੌਜ ਸਿਆਸੀ ਦਖਲ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਫੌਜ ਨਾਰਾਜ਼ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਇੰਫਾਲ ਘਾਟੀ ਦੇ 5 ਥਾਣਾ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਚ ਅਫਸਪਾ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਫੌਜ ਸਖਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਹੁਣ ਲੋਕ ਖੁਦ ਹੀ ਹਥਿਆਰ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮਣੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਕੁਕੀ-ਮੈਤਈ ਦਰਮਿਆਨ 570 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹਿੰਸਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 237 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, 1500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ, 60 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਰਾਹਤ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 500 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
