- ਅਫਗਾਨ ਜਨਰਲ ਨੇ ਕਿਹਾ – ਇਹ ਪਾਣੀ ਸਾਡਾ ਖੂਨ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਹਿਣ ਨਹੀਂ ਦੇਵਾਂਗੇ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 21 ਮਈ 2025 – ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਡੈਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਰਮੀ ਜਨਰਲ ਮੁਬੀਨ ਨੇ ਕੁਨਾਰ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਬਣ ਰਹੇ ਡੈਮ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ। ਬਲੋਚ ਨੇਤਾ ਮੀਰ ਯਾਰ ਬਲੋਚ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਜਨਰਲ ਮੁਬੀਨ ਦੀ ਫੇਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ।
ਜਨਰਲ ਮੁਬੀਨ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਡੈਮ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ- ਇਹ ਪਾਣੀ ਸਾਡਾ ਖੂਨ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਖੂਨ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਸਕਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤ ਕੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਵਾਂਗੇ।
45 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗੀ, 1.5 ਲੱਖ ਏਕੜ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਪਾਣੀ
ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮਤੀਉੱਲਾਹ ਆਬਿਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡੈਮ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ 45 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 1.5 ਲੱਖ ਏਕੜ ਖੇਤੀ ਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕੁਨਾਰ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ
480 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਕੁਨਾਰ ਨਦੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਕੁਸ਼ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਾਬੁਲ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਲ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਕਾਬੁਲ ਨਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੰਡ ਬਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਦੁਵੱਲਾ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਡੈਮ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਾਬੁਲ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ 16-17% ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁਨਾਰ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਬੰਨ੍ਹ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਕਾਬੁਲ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ 16-17% ਦੀ ਕਮੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ।
ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਨਾਬ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਡੈਮ ਦੇ ਸਲੂਇਸ ਗੇਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਬੰਨ੍ਹ ਕੁਨਾਰ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹਤੂਤ ਅਤੇ ਸਲਮਾ ਡੈਮਾਂ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਬੁਲ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
