ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, 12 ਜੁਲਾਈ 2025 – ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (AAIB) ਨੇ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣ ਅਚਾਨਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ।
AAIB ਦੀ 15 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਸਵੇਰੇ 08:08 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ 180 ਨੌਟਸ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਕੇਤਿਤ ਏਅਰਸਪੀਡ (IAS) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਇੰਜਣ-1 ਅਤੇ ਇੰਜਣ-2 ਦੇ ਫਿਊਲ ਕੱਟ-ਆਫ ਸਵਿੱਚ (ਜੋ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਫਿਊਲ ਭੇਜਦੇ ਹਨ) ‘RUN’ ਤੋਂ ‘CUTOFF’ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਸਿਰਫ 1 ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਫਿਊਲ ਸਪਲਾਈ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ N1 ਅਤੇ N2 ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਸਪੀਡ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ ਨੇ ਪਾਇਲਟ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਵਿਚਕਾਰ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਇਲਟ ਸੁਮਿਤ ਸੱਭਰਵਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਕਲਾਈਵ ਕੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ – ‘ਤੁਸੀਂ ਇੰਜਣ ਦਾ ਫਿਊਲ ਕਿਉਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ?’ ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਕਲਾਈਵ ਕੁੰਦਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।’ ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਹਾਜ਼ ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਣ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ।
ਇੰਜਣ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਚਾਲੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਹੇ…….
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੋਵਾਂ ਇੰਜਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰੀਲਾਈਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਇੰਜਣ-1 ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਠੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਪਰ ਇੰਜਣ-2 ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਤੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ APU (ਆਕਜ਼ੀਲਰੀ ਪਾਵਰ ਯੂਨਿਟ) ਵੀ ਆਟੋਸਟਾਰਟ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਐਕਟੀਵੇਟ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਹ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ।
ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਫੁਟੇਜ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਰੈਮ ਏਅਰ ਟਰਬਾਈਨ (RAT) ਯਾਨੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੱਖਾ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, RAT ਸਿਰਫ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ।
ਰੈਮ ਏਅਰ ਟਰਬਾਈਨ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪ੍ਰੋਪੈਲਰ ਵਰਗਾ ਯੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋਣ ਜਾਂ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਬੰਦ ਹੋਣ ਜਾਂ ਹਾਈਡ੍ਰੌਲਿਕ ਅਸਫਲਤਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੈਨਾਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਚਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। RAT ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਵਾ ਦੀ ਗਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਮੇਅਡੇਅ’ ਕਾਲ, ਫਿਰ ਹਾਦਸਾ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ EAFR ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ 08:09:11 ਵਜੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਭਗ 08:09:05 ਵਜੇ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਨੇ “ਮੇਅਡੇਅ ਮੇਅਡੇਅ” ਕਾਲ ਭੇਜੀ। ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ (ਏਟੀਸੀਓ) ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਏਟੀਸੀਓ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਰਨਵੇਅ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰੈਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਾਇਰ ਟੈਂਡਰ 08:14:44 ‘ਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈਆਂ।
ਹਾਦਸਾ ਰਨਵੇਅ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਇਆ, ਪੰਛੀ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੀ ਘੇਰੇ ਦੀ ਕੰਧ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਚਾਈ ਗੁਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੰਛੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੰਛੀ ਟਕਰਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
AAIB ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਾਦਸੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਡਰੋਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਹਾਜ਼ ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਣ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇ।
EAFR ਡੇਟਾ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ…….
ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਐਕਸਟੈਂਡਡ ਏਅਰਫ੍ਰੇਮ ਫਲਾਈਟ ਰਿਕਾਰਡਰ (EAFR) ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। EAFR ਡੇਟਾ ਫਾਰਵਰਡ ਯੂਨਿਟ ਤੋਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
APU ਫਿਲਟਰ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਵਿੰਗ ਰੀਫਿਊਲ/ਜੈੱਟਸਨ ਵਾਲਵ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸੀਮਤ ਬਾਲਣ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤੇ ਬਚੇ ਯਾਤਰੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਚਾਲਕ ਦਲ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਟੀਮ ਹੋਰ ਸਬੂਤਾਂ, ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ‘ਤੇ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਬਿਆਨ
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਂਚ ਸਬੰਧੀ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ‘ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ AI171 ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।’ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ‘ਤੇ ਦੁੱਖ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ 12 ਜੁਲਾਈ, 2025 ਨੂੰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੁੱਢਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਦੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਸੀਂ AAIB ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ। ਜਾਂਚ ਦੀ ਸਰਗਰਮ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਲਈ AAIB ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
