ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 7 ਸਤੰਬਰ 2025 – 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਖੇਡਾਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਹਾਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਕ੍ਰਿਕਟ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਖੇਡਦੀਆਂ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ, ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ। ਪਰ, ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੈਚ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 1983 ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੌਂਸਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਏਸ਼ੀਆਈ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧੇਰੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ। ਕੌਂਸਲ ਨੇ 1984 ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ 1984 ਤੋਂ 16 ਵਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ 17ਵਾਂ ਐਡੀਸ਼ਨ 9 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਟੀ-20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਹੈ।
ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਦੇ ODI ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਦੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਹਰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਹੈ। 1984 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ, ਪਹਿਲੇ 12 ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ODI ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸਦਾ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਅਗਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ODI ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਤਾਂ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵੀ ODI ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਅਗਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ T20 ਵਿੱਚ ਹੈ, ਤਾਂ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵੀ T20 ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।
2016 ਅਤੇ 2022 ਵਿੱਚ, T20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 2018 ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ, ODI ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ODI ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਏ 16 ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 15 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ 8 ਵਾਰ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 7 ਵਾਰ ਵਨਡੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 1 ਵਾਰ ਟੀ-20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 6 ਖਿਤਾਬਾਂ (5 ਵਨਡੇ + 1 ਟੀ-20) ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋ ਵਾਰ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਿਆ ਹੈ (ਦੋਵੇਂ ਵਨਡੇ)।
ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਚ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 44 ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸਨੇ ਵਨਡੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ 38 ਮੈਚ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ 6 ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੁੱਲ 43 ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵਨਡੇ ਵਿੱਚ 35 ਅਤੇ ਟੀ-20 ਵਿੱਚ 8 ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਸ ਵਾਰ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਿੰਨ ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਬਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਗਲੇ 2 ਮੈਚ ਦੋਵਾਂ ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਜਾਂ ਹਾਰ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨਗੇ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲੀਗ ਮੈਚ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਟੀਮਾਂ 21 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸੁਪਰ-4 ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਦੋਵੇਂ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤੀਜਾ ਮੁਕਾਬਲਾ 28 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਸ ਵਾਰ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸੋਨੀ ਸਪੋਰਟਸ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚੈਨਲਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦੇ ਮੈਚ ਸੋਨੀ ਲਿਵ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
