ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 16 ਸਤੰਬਰ 2025 – ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ 1 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਔਨਲਾਈਨ ਟਿਕਟ ਬੁਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ, ਤਤਕਾਲ ਟਿਕਟਾਂ ਵਾਂਗ, ਆਮ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਈ-ਆਧਾਰ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ।
ਰੇਲਵੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, IRCTC ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਜਾਂ ਐਪ ‘ਤੇ ਜਨਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 15 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਲਈ ਆਧਾਰ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਾਅਲੀ ਆਈਡੀ, ਏਜੰਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਕਾਲਾਬਾਜ਼ਾਰੀ ਅਤੇ ਬੋਟਸ ਦੁਆਰਾ ਬੁਕਿੰਗ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ IRCTC ਖਾਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੁਕਿੰਗ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਡੀਕ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਲਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਈਜ਼ਡ PRS ਕਾਊਂਟਰਾਂ ‘ਤੇ ਜਨਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਡਿਊਲ ਉਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਟਿਕਟਿੰਗ ਏਜੰਟਾਂ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਟਿਕਟ ਬੁਕਿੰਗ ‘ਤੇ 10 ਮਿੰਟ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।

ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁਕਿੰਗ ਦੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਦਲਾਲ ਅਤੇ ਜਾਅਲੀ ਏਜੰਟ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਜਾਂ ਗਲਤ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਮ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਅਸਲੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ। ਆਧਾਰ ਤਸਦੀਕ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗੀ ਕਿ ਟਿਕਟ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੈ। ਏਜੰਟਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ 15 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਏਸੀ ਅਤੇ ਨਾਨ-ਏਸੀ ਦੋਵਾਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਤਤਕਾਲ ਟਿਕਟ ਬੁਕਿੰਗ ਲਈ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਈਆਰਸੀਟੀਸੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਜਾਂ ਐਪ ਤੋਂ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਈਆਰਸੀਟੀਸੀ ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ OTP ਆਵੇਗਾ। ਇਸ OTP ਨੂੰ ਦਰਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਬੁਕਿੰਗ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਨ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੇ 15 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੋਗੇ। ਰੇਲਵੇ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਧਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਕਾਊਂਟਰ ਤੋਂ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਤੋਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਕਾਊਂਟਰ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਆਧਾਰ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ OTP ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਤੁਹਾਡਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ OTP ਆ ਸਕੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਈ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਯਾਤਰੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਅਤੇ OTP ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਹਿਲੇ 10 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ, ਏਜੰਟ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਏਜੰਟ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਧਾਰ ਅਤੇ OTP ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ OTP ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂ ਆਧਾਰ ਲਿੰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ IRCTC ਹੈਲਪਲਾਈਨ (139) ‘ਤੇ ਕਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਟਿਕਟ ਕਾਊਂਟਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਦਦ ਮੰਗ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ UIDAI ਦੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ (1947) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਹਾਂ, ਇਹ ਨਿਯਮ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੇਲਵੇ ਜ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ, ਜਿੱਥੇ ਟਿਕਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ ਲਈ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੋਂ ਚੇਨਈ ਲਈ, ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ, ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਰੇਲਵੇ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (CRIS) ਅਤੇ IRCTC ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਕਨੀਕੀ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
5 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਆਧਾਰ ਤਸਦੀਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਗਰੁੱਪ ਬੁਕਿੰਗ ਲਈ ਆਮ ਨਿਯਮ:
IRCTC ‘ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 12 ਯਾਤਰੀ ਇਕੱਠੇ ਬੁੱਕ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ, ਇੱਕ PNR ਵਿੱਚ 12 ਲੋਕ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਾਸਟਰ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਧਾਰ ਵਿਕਲਪਿਕ ਹੈ, ਪਰ ਤਤਕਾਲ ਜਾਂ ਪਹਿਲੇ 15 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਜਨਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਲਈ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ (ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੁਕਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਾ) ਦਾ ਆਧਾਰ ਤਸਦੀਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਯਾਤਰੀ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਆਈਡੀ ਪਰੂਫ਼ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੋਟਰ ਆਈਡੀ, ਪਾਸਪੋਰਟ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਰੇਲਵੇ ਤਸਦੀਕ ਲਈ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਊਂਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੁਕਿੰਗ (PRS) ਲਈ ਆਧਾਰ OTP ਵਿਕਲਪਿਕ ਹੈ ਪਰ ਔਨਲਾਈਨ ਬੁਕਿੰਗ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
