ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 4 ਅਕਤੂਬਰ 2025 – ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਐਡਵਾਇਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ (ਖੰਘ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਦੀ ਦਵਾਈ) ਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ 11 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਐਡਵਾਇਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ। ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਡੀਜੀਐਚਐਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਲਾਹ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਉਮਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਜਿਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਉਚਿਤ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਕਈ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਡੀਜੀਐਚਐਸ ਦੀ ਡਾ. ਸੁਨੀਤਾ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਇਹ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।
ਸਾਰੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਵਰ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ-ਗ੍ਰੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਲਾਹ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਬਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕੇਂਦਰ (NCDC), ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਇਰੋਲੋਜੀ ਸੰਸਥਾ (NIV), ਕੇਂਦਰੀ ਡਰੱਗਜ਼ ਸਟੈਂਡਰਡ ਕੰਟਰੋਲ ਸੰਗਠਨ (CDSCO), ਅਤੇ ਹੋਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਖੰਘ ਦੇ ਸ਼ਰਬਤ, ਖੂਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ।
ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਡਰੱਗ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਤਿੰਨ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਇਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਜਾਂ ਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, NIV ਪੁਣੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲੈਪਟੋਸਪਾਇਰੋਸਿਸ ਦੀ ਲਾਗ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ।
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੱਤਰ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਲਡਰਿਫ ਸ਼ਰਬਤ (ਬੈਚ ਨੰਬਰ SR-13) ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 48.6% ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਰੰਤ, ਪੂਰੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਾਰਵਾਈ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਗਈ। ਪੂਰੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਥੋਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਸਟਾਕ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਏ ਗਏ ਹਨ।
