ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 31 ਅਕਤੂਬਰ 2025 – ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਰਣਧੀਰ ਜੈਸਵਾਲ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ 29 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ, ਫੰਡ ਦੇਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਲਗਾਏਗਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਛੋਟ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 27 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ, ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ 2024 ਵਿੱਚ ਚਾਬਹਾਰ ਨੂੰ 10 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਲੀਜ਼ ‘ਤੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ 120 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ 250 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਲਾਈਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਾਮਾਨ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਸਾਮਾਨ ਸਿੱਧਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਭੇਜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਚਾਬਹਾਰ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਮਾਨ, ਦਵਾਈਆਂ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਭੇਜ ਸਕੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਲਾਗਤਾਂ ਘਟਣਗੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਚਾਬਹਾਰ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਛੋਟ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਸਕੇਗਾ।
ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਗਵਾਦਰ ਬੰਦਰਗਾਹ (ਜਿੱਥੇ ਚੀਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ) ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਬੰਦਰਗਾਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰਾਹੀਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ। ਚਾਬਹਾਰ ਨੇ ਇਸ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਇਸ ਬੰਦਰਗਾਹ ਰਾਹੀਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਣਕ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2018 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਨੇ ਚਾਬਹਾਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਬੰਦਰਗਾਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਗਵਾਦਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
