ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 2 ਮਈ 2024 – ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਮੀਦ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਰਫ਼ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੁੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਕਾਲੋਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਪੇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ, ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ, ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜੈੱਟ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ-ਆਈਐਸਐਮ ਧਨਬਾਦ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੋ-ਚਾਰ ਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਉਮੀਦ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਰਫ਼ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਗਣਨਾ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜ ਤੋਂ ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਰਫ਼ ਪਈ ਗਈ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਦਾ ਇਹ ਖਜ਼ਾਨਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਧਰੁਵਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਕਰਕੇ ਬਰਫ਼ ਕੱਢੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਣ। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਸਰੋ ਮੁਤਾਬਕ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਬਰਫ਼ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਧਰੁਵਾਂ ‘ਤੇ ਇਹ ਬਰਫ਼ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ‘ਚ ਇਸਰੋ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਮਬ੍ਰੀਅਨ ਕਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਬਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਗੈਸ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਨ ਲੂਨਰ ਰਿਕੋਨਾਈਸੈਂਸ ਆਰਬਿਟਰ (LRO) ਅਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਆਰਬਿਟਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਡੇਟਾ ਐਲਆਰਓ ਦੇ ਰਾਡਾਰ, ਲੇਜ਼ਰ, ਆਪਟੀਕਲ, ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਸਪੈਕਟਰੋਮੀਟਰ, ਅਲਟਰਾ-ਵਾਇਲੇਟ ਸਪੈਕਟਰੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਥਰਮਲ ਰੇਡੀਓਮੀਟਰ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ, ਫੈਲਾਅ ਅਤੇ ਵੰਡ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
