ਭੋਪਾਲ, 18 ਫਰਵਰੀ 2023 – ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਤਾ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਅਧਿਆਏ ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਨਾਮੀਬੀਆ ਤੋਂ ਅੱਠ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਣ ਦੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾ ਰਹੇ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪੈ ਗਏ ਹਨ।
ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਹਾਜ਼ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਪੁਰਾ ਏਅਰ ਟਰਮੀਨਲ ‘ਤੇ ਉਤਰਿਆ। ਇੱਥੋਂ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਲੈ ਕੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਭੂਪੇਂਦਰ ਯਾਦਵ, ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮੰਤਰੀ ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ, ਰਾਜ ਦੇ ਜੰਗਲਾਤ ਮੰਤਰੀ ਕੁੰਵਰ ਵਿਜੇ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਚੀਤਿਆਂ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਐਨਕਲੋਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛੱਡਿਆ।
ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ‘ਚ ਅੱਜ ਚੀਤਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਦਿਲ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਤੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਹੈ। ਕੁਨੋ ਵਿੱਚ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਦਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਤਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 20 ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 17 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ‘ਚ ਨਾਮੀਬੀਆ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਾਦਾ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਨਰ ਚੀਤੇ ਸਨ। 18 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾ ਰਹੇ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਤ ਨਰ ਅਤੇ ਪੰਜ ਮਾਦਾ ਚੀਤੇ ਹਨ।
ਕੁਲੈਕਟਰ ਸ਼ਿਵਮ ਵਰਮਾ, ਐਸਪੀ ਅਲੋਕ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਡੀਐਫਓ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰਮਾ ਨੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਛੋਹਾਂ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਬਿਤਾਇਆ। ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਲਈ ਪੰਜ ਹੈਲੀਪੈਡ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਚੀਤੇ ਦੇਣ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁਣ ਅੱਠ ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ 12 ਚੀਤੇ ਭਾਰਤ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਣਗੇ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਅੱਠ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪਸੰਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ) ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਤਾ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ 10 ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਤਿਆਂ ਦੀ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।
1952 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਤਾ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸੀ-17 ਗਲੋਬਮਾਸਟਰ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ ਦੇ ਓਰ ਟੈਂਬੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਫਿੰਡਾ ਗੇਮ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ 3, ਤਸਵਾਲੂ ਕਾਲਹਾਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ 3, ਵਾਟਰਬਰਗ ਬਾਇਓਸਫੀਅਰ ਤੋਂ 3, ਕਵਾਂਡਵੇ ਗੇਮ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ 2 ਅਤੇ ਮਾਪੇਸੂ ਗੇਮ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ 1 ਨੂੰ ਚੀਤੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਗਲੇ ਅੱਠ ਤੋਂ 10 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ 12 ਚੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।
