ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 3 ਨਵੰਬਰ 2024 – ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 0.9% ਰਹੇਗੀ। 2025 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 146 ਕਰੋੜ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਏਜੰਸੀ UNDESA ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 142 ਕਰੋੜ ਜਾਂ ਚੀਨ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਸੀ।
UNDESA ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਕਤਾ 2035 ਤੱਕ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੰਮਕਾਜੀ ਆਬਾਦੀ (15 ਤੋਂ 64 ਸਾਲ) ‘ਤੇ ਗੈਰ-ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ (15 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ 64 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ) ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਗਲੇ 11 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਗਣਨਾ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 2025 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ 2026 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਹਰ ਦਸ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ਹੋਣੀ ਸੀ ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਨਗਣਨਾ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ।
ਜਨਗਣਨਾ 2025 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਕਈ ਨਵੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੀਆਂ। ਕਿਉਂਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਨਗਣਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲਣਾ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 121 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।
ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 2062 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 2011 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧੇ ਦੀ ਦਰ 1.64% ਸੀ, ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ, ਕੇਵਲ 1951 ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ 1.25% ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਦੋਂ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਸ ਵਾਰ ਘਰ-ਘਰ ਜਨਗਣਨਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਜਨਗਣਨਾ ਫਾਰਮ ਭਰ ਕੇ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਖੁਦ ਭਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜਨਗਣਨਾ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਗਿਣਤੀ ਪੋਰਟਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਵੈ-ਗਿਣਤੀ ਦੌਰਾਨ, ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
