ਬੈਂਗਲੁਰੂ, 2 ਸਤੰਬਰ 2023 – ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਰੋ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਮਿਸ਼ਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਦਿਤਿਆ L1 ਨਾਮ ਦੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ PSLV-C57 ਦੇ XL ਸੰਸਕਰਣ ਰਾਕੇਟ ਰਾਹੀਂ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 11.50 ਵਜੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚਿੰਗ ਤੋਂ 4 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ-1 (L1) ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਬਿੰਦੂ ‘ਤੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੱਥੋਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਲਾਗਤ 378 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ।
ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਜੀ. ਮਾਧਵਨ ਨਾਇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਆਦਿਤਿਆ L-1 ਨੂੰ ਲਾਗਰੈਂਜੀਅਨ ਪੁਆਇੰਟ 1 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਫੋਰਸ ਲਗਭਗ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਈਂਧਨ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 24/7 ਨਿਰੀਖਣ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਯੰਤਰ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਧਿਐਨ ਆਦਿ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।