- ਭਾਰਤ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ
ਬੈਂਗਲੁਰੂ, 31 ਦਸੰਬਰ 2024 – ਇਸਰੋ ਨੇ ਬੀਤੇ ਦਿਨ 30 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਤੋਂ SpaDeX ਯਾਨੀ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਹੁਣ 7 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਨੂੰ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਲੇਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲੋਂ ਦਸ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਹ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਜਾਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਮਿਸ਼ਨ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ – ਰੂਸ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ‘ਤੇ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਣਗੇ। ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ 2028 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਦੋ ਛੋਟੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਡੌਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਡੌਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ।
ਦੋ ਡੌਕ ਕੀਤੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਪਾਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ।
ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਜਾਂ ਜੋੜਨਾ।
ਸਪੇਸਐਕਸ ਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ: PSLV ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ ਲਾਂਚ, ਫਿਰ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਡੌਕਿੰਗ
ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਛੋਟੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ, ਟਾਰਗੇਟ ਅਤੇ ਚੇਜ਼ਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤਾਇਨਾਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਗਭਗ 28,800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਪੀਡ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ 36 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੁਲੇਟ ਦੀ ਗਤੀ ਤੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਟਾਰਗੇਟ ਅਤੇ ਚੇਜ਼ਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੂਰ-ਸੀਮਾ ਦੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਪੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਸੰਚਾਰ ਲਿੰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਸੇਧ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੇ ਜਾਣਗੇ। 5km ਤੋਂ 0.25km ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵੇਲੇ ਲੇਜ਼ਰ ਰੇਂਜ ਖੋਜਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ। ਡੌਕਿੰਗ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 300 ਮੀਟਰ ਤੋਂ 1 ਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਕੈਮਰਾ 1 ਮੀਟਰ ਤੋਂ 0 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਫਲ ਡੌਕਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਾਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਅਨਡੌਕਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਪੇਲੋਡਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕੀਮਤੀ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।
