ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 6 ਮਾਰਚ 2025 – ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪੀਓਕੇ) ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਹਨ। ਉਹ 5 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਚੈਥਮ ਹਾਊਸ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਸਵਾਲ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕ੍ਰਮ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁੱਦੇ ਹੱਲ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਸੀ। ਫਿਰ ਦੂਜਾ ਕਦਮ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ, ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਸੀ, ਤੀਜਾ ਕਦਮ ਸੀ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਹ ਹੈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਚੋਰੀ ਕਰਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦਾ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ – ਸਰਹੱਦ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ? ਇਸ ਸਵਾਲ ‘ਤੇ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਲੱਖਣ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਦੇਸ਼ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਇੱਕ ਅਰਬ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਆਏ ਹਨ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਗੁਆਂਢੀ ਵੀ ਹਾਂ। ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸੰਤੁਲਨ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਰਿਸ਼ਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਹੱਦ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਹੱਦ ਅਸਥਿਰ ਹੈ ਜਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ।
