ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 18 ਅਕਤੂਬਰ 2025 – ਅੱਜ ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਚੀਜ਼ ਘਰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਛੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਹੋਣਗੇ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਮਰਾਜ ਲਈ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਕੰਦ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਦਿਨ ਯਮਰਾਜ ਲਈ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਨਾਲ ਅਚਨਚੇਤੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਧਨਤੇਰਸ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਉਸ ਦੌਲਤ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਿਹਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਲ ਭਰ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੌਲਤ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਪੈਸੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਧਨਵੰਤਰੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਘੜੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ, ਭਾਵ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ, ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।
ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਦਿਨ (ਧਨਤੇਰਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ) ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਮਧੇਨੂ ਗਾਂ ਨਿਕਲੀ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਧਨਵੰਤਰੀ ਇੱਕ ਸੋਨੇ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
