ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 9 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 – ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਕੱਲ੍ਹ ਯਾਨੀ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ (ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 10 ਵਜੇ) ਹਨੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇ ਰਸਤੇ ‘ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ‘ਚ ਕਰੀਬ 4 ਮਿੰਟ 28 ਸੈਕਿੰਡ ਤੱਕ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਹਨੇਰਾ ਛਾਇਆ ਰਿਹਾ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 54 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ਕ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਿਆ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਰਾਤ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਗਲੇ 21 ਸਾਲਾਂ (2045) ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਚੱਕਟੋ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਂਡੇ ਖੜਕਾਉਂਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਦਰਅਸਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਕਾਲੀ ਗਿਲਹੈਰੀ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਉਸ ਗਿਲਹੈਰੀ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਲਈ ਭਾਂਡੇ ਖੜਕਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ 400 ਜੋੜਿਆਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਚੰਦ ਅਤੇ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੌਰਾਨ ਇਕੱਠੇ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕੇਕ ‘ਤੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਛਪੀ ਸੀ।
ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ, ਨਾਸਾ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਆਵਾਜ਼ ਵਾਲੇ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ। ਆਵਾਜ਼ ਵਾਲੇ ਰਾਕੇਟ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ 48 ਤੋਂ 145 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਓਨਟਾਰੀਓ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦੁਪਹਿਰ 3.12 ਵਜੇ ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਣਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ 5 ਵਜੇ ਤੋਂ ਹੀ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ ਸਨ।
ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੈਕਸਾਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ – ਕੇਰਵਿਲ। ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੇਰਵਿਲ ਦੀ ਮੇਅਰ ਜੂਡੀ ਈਚਨਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣਗੇ।
ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਹ ਭੀੜ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ 2 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੇਰਵਿਲ ‘ਚ 70 ਤੋਂ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਆਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਤੋਂ 4 ਤੋਂ 5 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਗੁਰੂਤਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੇ ਦੁਆਲੇ 365 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ਇੱਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ।
ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ ਲਈ 27 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਪਾਉਂਦੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨਵੇਂ ਚੰਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
