- ਹਾਦਸੇ ‘ਚ ਵੈਗਨਰ ਚੀਫ ਯੇਵਗੇਨੀ ਪ੍ਰਿਗੋਗਿਨ ਸਮੇਤ 10 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌ+ਤ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 24 ਅਗਸਤ 2023 – ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਯੇਵਗੇਨੀ ਪ੍ਰਿਗੋਜਿਨ ਦੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਆਰਮੀ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੇ ਰੂਸ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਟਾਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ‘ਚ 10 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖਬਰ ਹੈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਰੂਸ ਦੀ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੇਵਗੇਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਯਾਤਰੀ ਸੂਚੀ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਇਹ ਐਂਬਰ ਜਹਾਜ਼ ਮਾਸਕੋ ਤੋਂ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਪ੍ਰਿਗੋਗਿਨ ਨੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੇਲਾਰੂਸ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਰੂਸ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸਕਾਈ ਨਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ- ਅਸੀਂ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਿਗੋਜੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕੁਝ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਣੀ ਬਾਕੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਿਗੋਗਾਈਨ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਜੂਨ 1961 ਨੂੰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਯੇਵਗੇਨੀ, ਪੁਤਿਨ ਵਾਂਗ, ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ। ਰੂਸੀ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੂੰ 1981 ਵਿੱਚ ਹਮਲੇ, ਡਕੈਤੀ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 9 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਟ ਡਾਗ ਸਟਾਲ ਲਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਖੋਲ੍ਹ ਲਿਆ।
ਯੇਵਗੇਨੀ ਦਾ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਜਲਦੀ ਹੀ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਤਿਨ ਖੁਦ ਵਿਸ਼ਵ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ‘ਚ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ 2001 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੈਕ ਸ਼ਿਰਾਕ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ 2002 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਰਜ ਡਬਲਯੂ ਬੁਸ਼ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2003 ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਜਨਮਦਿਨ ਇਸ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਸੀ।
ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੇ ਕੌਨਕੋਰਡ ਕੇਟਰਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੂੰ ਰੂਸ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਸਰਕਾਰੀ ਠੇਕੇ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਭੋਜ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਰਸੋਈਏ ਜਾਂ ਸ਼ੈੱਫ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਮੁਤਾਬਕ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਯੇਵਗੇਨੀ ਨੂੰ 3.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਭਾਵ 26,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਠੇਕੇ ਮਿਲੇ ਹਨ।
ਯੇਵਗੇਨੀ ਆਪਣੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਅਤੇ ਕੇਟਰਿੰਗ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਕਿਸਮਤ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਕੀਲਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੇਵਗੇਨੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਰਿਸਰਚ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਰੂਸ ਦੀ ਟ੍ਰੋਲ ਫੈਕਟਰੀ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਕੰਮ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਫਰਜ਼ੀ ਨਾਂ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਖਿਲਾਫ ਝੂਠ ਫੈਲਾਉਣਾ ਸੀ।
ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 2016 ਦੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਹਿਲੇਰੀ ਕਲਿੰਟਨ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਸਨ। ਯਾਨੀ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ 2013 ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੋਲ ਫੈਕਟਰੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਨਾ ਸੀ ਜੋ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੈ।
