ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 27 ਮਾਰਚ 2025 – ਈਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਭੂਮੀਗਤ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ 85 ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ, ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ ਨੇੜੇ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡਰ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਮੋ. ਹੁਸੈਨ ਬਾਗਰੀ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ (IRGC) ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਮੀਰ ਅਲੀ ਹਾਜੀਜ਼ਾਦੇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ, ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਹਥਿਆਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਖੈਬਰ ਸ਼ਕੇਨ, ਕਾਦਰ-ਐੱਚ, ਸੇਜਿਲ ਅਤੇ ਪਾਵੇਹ ਲੈਂਡ ਅਟੈਕ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਹਥਿਆਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਲੰਬੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਧਮਾਕੇ ਵਾਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਜਾਂ ਵੱਖ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ, ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਈਰਾਨ ਦੇ ਗੁਪਤ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਬੇਸ ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ, ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਭੂਮੀਗਤ ਸੁਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 2023 ਵਿੱਚ, ਈਰਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਭੂਮੀਗਤ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਉਹ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਈਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਈਰਾਨ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਖਤਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਧਣਗੇ।
