- ਈਸਾਈ ਧਰਮਗੁਰੂ ਦੀ ਅਪੀਲ ‘ਤੇ ਲਿਆ ਫੈਸਲਾ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 6 ਜਨਵਰੀ 2023 – ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੌਜ 6 ਅਤੇ 7 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ। ਯਾਨੀ ਰੂਸੀ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਰੂਸ ਦੇ 76 ਸਾਲਾ ਈਸਾਈ ਪਾਦਰੀ ਪੈਟਰਿਆਰਕ ਕਿਰਿਲ ਦੀ ਅਪੀਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ‘ਚ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੋਵੇਂ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੂਸ, ਗ੍ਰੀਸ, ਇਥੋਪੀਆ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੋਵੇਂ ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ, ਪਰ ਯੂਕਰੇਨੀਅਨ ਚਰਚ ਕੋਲ ਸੋਵੀਅਤ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਮਨ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਯਾਦਾਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੁਣ ਰੂਸੀ ਹਮਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਤੀਤ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ 2019 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਚਰਚ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੂਸ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 240 ਮਿਲੀਅਨ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਈਸਾਈ ਹਨ।
ਪੱਛਮੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਲਗਾਤਾਰ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਰੂਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਥੱਕ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿੰਨੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫੌਜ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੋ ਦਿਨ ਦੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਨਾਲ ਪੁਤਿਨ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਜੰਗ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪੱਖ ‘ਚ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਦਿਨ ਦੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਉਸ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਜੰਗਬੰਦੀ ਹੋਈ ਹੈ।
24 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ ਰੂਸ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਕਿ ਜੰਗ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਰੂਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ- ਪੈਟ੍ਰੀਆਰਕ ਕਿਰਿਲ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਕੱਟੜ ਸਮਰਥਕ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜਾਂ ਇਸ਼ਾਰੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੁਤਿਨ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਸਿਓਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ‘ਚ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਪੈਟ੍ਰਿਅਟ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ ਚੰਗੇ ਡਰੋਨ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਰੂਸ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਖੇਰਸਨ ਅਤੇ ਦੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਰੂਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਲੈ ਲਏ ਸਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਚਾਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਨਵਾਂ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਸਮਾਂ ਪਾਵੇ। ਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜੰਗਬੰਦੀ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਰੂਸ ਦੇ ਇਸ ਐਲਾਨ ‘ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਰੂਸ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ਜਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਧੋਖਾ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਯੂਕਰੇਨ ਰੂਸ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਜੰਗਬੰਦੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਲਵੇ।
ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਅਤੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਵਿਚ ਕੁਝ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅੰਤਰ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਵੀਕ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 7 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੈਲੰਡਰ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਪੋਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਪੈਟਰੀਆਰਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਧਰਮਾਧਿਕਾਰੀ ਹਨ।
11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੋ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਹੈ: ਇਹ ਉਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਈਸਾਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜਾ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਹੈ: ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2016 ਵਿੱਚ, ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਅਤੇ ਪੈਟਰਿਆਰਕ ਕਿਰਿਲ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਜੱਫੀ ਪਾ ਲਈ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਦੀ (ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ) ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸੀ।
