- ISIS-K ‘ਤੇ ਹੈ ਸ਼ੱਕ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 12 ਦਸੰਬਰ 2024 – ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਮੰਤਰੀ ਖਲੀਲ ਰਹਿਮਾਨ ਹੱਕਾਨੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਹਮਲਾ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ‘ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਹੱਕਾਨੀ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਬਾਹਰ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਅੰਗ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਹਮਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲਈ ਗਹਿਰਾ ਝਟਕਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਬੁਲ ਦੀ ਸੱਤਾ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਖਲੀਲ ਹੱਕਾਨੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸਿਰਾਜੂਦੀਨ ਹੱਕਾਨੀ ਦਾ ਚਾਚਾ ਸਨ। ਸਿਰਾਜੁਦੀਨ ਨੂੰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਖਲੀਲ ਹੱਕਾਨੀ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਅਨਸ ਹੱਕਾਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਸਮੂਹ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ‘ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ISIS-ਕੇ ‘ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਜਤਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ISIS-K ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਖੁਰਾਸਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ISIS ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ। ISIS-K ਦਾ ਨਾਮ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਈਰਾਨ, ਦੱਖਣੀ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਖਲੀਲ ਹੱਕਾਨੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸਿਰਾਜੁਦੀਨ ਹੱਕਾਨੀ ਦਾ ਚਾਚਾ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਖਲੀਲ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ‘ਤੇ 50 ਲੱਖ ਡਾਲਰ (42 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਇਨਾਮ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਰਮਿਆਨ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 2021 ਵਿੱਚ ਤਖਤਾਪਲਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਫਗਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਮਿਲ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹੈ।
ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਕਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। 2012 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਹੱਕਾਨੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
